تاریخچه شروع استفاده کارتخوان POS پایانه فروشگاهی در دنیا و تا امروز در ایران

دستگاه کارتخوان / pos / پایانه فروش / خرید دستگاه کارتخوان / قیمت دستگاه کارتخوان

در سال ۱۹۷۹ امکان کارت مغناطیسی برای نخستین بار به کارت‌ های اعتباری افزوده شد. وریفون ( verifone ) یکی از نخستین کارخانه هایی بود که در ۱۹۸۳ میلادی دستگاه کارتخوان را تولید کرد که شکل استاندارد امروزی دستگاه های کارتخوان را داشتند.

جورج والنر اهل مجارستان، در ۱۹۸۲ میلادی تولید دستگاه‌ های کارت خوان پردازه را آغاز کرد و موفق شد در ۱۹۸۸ با آمریکن اکسپرس قراردادی را امضا کند تا دستگاه هایش را در ایالات متحده آمریکا عرضه نماید. بعدها شرکت او با شرکت آمریکایی وریفون ( verifone ) وارد رقابت نزدیکی شد.

دستگاه کارتخوان چیست؟

دستگاه کارتخوان وسیله‌ ای است که از آن برای ایجاد تراکنش الکترونیکی به‌ منظور پرداخت با کارت اعتباری استفاده می‌شود. بیشتر دستگاه های کارتخوان از خط تلفن، یا اینترنت وای-فای برای انتقال داده استفاده می‌کنند.

دستگاه پوز ( بی سیم ) که توسط سیمکارت اتصال gprs/4g به شبکه بانکی متصل می شوند قابلیت اتصال به دو حساب همزمان و جابه جایی در سراسر کشور بدون هیچ گونه محدودیتی را دارا می باشند، این دستگاه ها کوچک، سبک و قابل حمل میباشند.
پایانه فروش، (به انگلیسی Point of sale) : در مجموعه سخت‌ افزارهای بانکی و سیستم‌ های پرداخت، پایانه‌ های فروش یا کارت خوان سیار (POS) دستگاهی است، که از طریق ارتباط تلفنی یا شبکه‌ ای، به سیستم بانکی امکان انتقال خودکار مبلغ خرید، از حساب فروشنده را فراهم می‌ سازد. دستگاه‌ های پایانه فروش علاوه بر امکان پرداخت، دارای عملکردهای مختلفی از جمله اعلام موجودی، دریافت صورتحساب، امکان انصراف از خرید و گزارش روزانه است، که صاحبان آن را از مزایای شعبه کوچک بانکی، برخوردار می‌ کند.
کلمه (مخفف انگلیسی: POS) مختصر شده (به انگلیسی: Point of Sale) یا «نقطه فروش» است و به دستگاه های کارتخوان فروشگاهی اطلاق می‌ شود، که در خروجی‌ های فروشگاه ها، رستوران‌ ها، هتل ها و نظایر آن برای دریافت وجوه مشتری، به کار گرفته می‌ شود.

"برای خرید کیف کارتخوان اینجا کلیک کنید"

تاریخچه دستگاه های کارتخوان :

اولین پایانه فروش مجهز به میکروکنترلر توسط ویلیام بروبک در سال ۱۹۷۴ ساخته شده و در فروشگاه مک دونالد به کار گرفته شد. این دستگاه از میکرو پروسسور اینتل ۸۰۰۸ بهره می‌ گرفت.
روی این دستگاه به ازای انواع غذاها، یک کلید مخصوص کار گذاشته شده بود و دارای کلیدهای رقمی برای تعیین تعداد سفارش بود.
در ایران بحث استفاده از پایانه فروش، برای اولین بار در فروشگاه‌ های زنجیره‌ ای شهروند و اندکی بعد در فروشگاه‌ های زنجیره‌ ای رفاه مطرح شد و سیستم‌ های ارائه شده در دهه هفتاد در آن فروشگاه‌ها اجداد نسل جدید این پایانه‌ های سرویس هستند.
از سال ۱۳۸۴، موضوع اتصال پایانه فروش به کارت خوان بانکی توسط دو شرکت پرداخت الکترونیکی تجارت الکترونیک پارسیان و پرداخت الکترونیک سامان در دستور کار قرار گرفت.

چگونگی کارکرد دستگاه کارتخوان:

دستگاه پوز (بی‌ سیم) که توسط سیمکارت اتصال gprs/4g به شبکه بانکی متصل می‌شوند قابلیت اتصال به دو حساب همزمان و جابه جایی در سراسر کشور بدون هیچ گونه محدودیتی را دارا می‌باشند، این دستگاه‌ ها کوچک، سبک و قابل حمل می‌ باشند .
دستگاه‌ های کارتخوان ثابت توسط خط تلفن یا lane Wi-Fi به شبکه بانکی متصل می‌شوند و از نظر جا به جایی دارای محدودیت می‌باشند و عملکرد و سرعت تراکنش آنها نسب به دستگاه‌ های کارتخوان سیار کمی ضعیف تر می‌باشد.
دستگاه‌ های کارتخوان سیار با قرار دادن یک عدد سیم‌کارت فعال، و امکان تراکنش فراهم می‌شود.

ویژگی و کارایی دستگاه پوز:

از این دستگاه‌ ها در فروشگاه‌ هایی که سیستم‌ پخش سیار دارند و همچنین سیستم پخش مویرگی و شرکت‌ های پخش و مکان‌ هایی که سایر خطوط ارتباطی در دسترس نیستند استفاده می‌شود.
از ویژگی‌ های کارتخوان‌ های سیار می‌ توان به قابل حمل بودن و عدم محدودیت مکانی و همچنین سرعت بالای تراکنش و باطری‌های قابل شارژ با عمر طولانی اشاره کرد.

“مزایا کاور کارتخوان نسبت به کیف کارتخوان را در اینجا بخوانید”

انواع پایانه فروش از نظر بستر ارتباطی:

 Dial-up POS (1 

ارتباط در این گونه از پایانه‌ها در بستر Dial خط تلفن می‌باشد.

به کارت خوان ثابت هم معروف هستند معمولاً سرعت پایین (بیشتر از ۱۰ ثانیه به هر تراکنش) دارند.

 GPRS POS (2

دستگاه پایانه سیار، نسل جدیدی از دستگاه‌ های کارتخوان است که با استفاده از خدمات سامانه تلفن همراه به شبکه بانکی متصل شده و تراکنش را با استفاده از سرویس‌ های بستر GPRS یا اینترنت موبایل انجام می‌ دهد.

در این گونه پایانه‌ها با قراردادن یک عدد سیم کارت امکان انجام تراکنش مهیا می‌ باشد.

• کاربرد

– درفروشگاه‌ های بزرگ که سیستم پخش سیار (Delivery) دارند

-در سیستم‌ های توزیع مویرگی یا شرکت‌ های پخش

– در محل‌هایی که دسترسی به سایر خطوط ارتباطی به سهولت امکان‌ پذیر نیست

• ویژگی‌ ها

– قابل حمل بودن دستگاه و عدم محدودیت مکانی

– سرعت بالای تراکنش

– قابلیت استفاده از باتری شارژی با عمر بالا

LAN POS (3

نسل جدیدی از پایانه‌های فروش است که قادر به ارسال و دریافت اطلاعات از طریق بسترهای شبکه محلی (LAN) و با سرعت تراکنش بسیار بالا است.

• کاربرد            

استفاده در مکان‌هایی که سرعت بالای تراکنش به علت تعدد مشتریان (کمتر از ۲ ثانیه) اهمیت دارد. (فروشگاه‌های بزرگ)

استفاده در مکان‌ هایی که دسترسی به خط تلفن مقدور نیست (مانند مراکز جهانگردی)راه‌اندازی چند پایانه به موازات هم بدون استفاده از تلفن یا حداکثر با استفاده از یک خط تلفن .

• ویژگی‌ها

• سرعت بالا در تراکنش (کمتر از ۲ ثانیه)

•کاهش مغایرت‌های احتمالی

• انجام تراکنش بدون نیاز به خط تلفن

•انجام تراکنش با استفاده از بستر اینترنت

Bluetooth POS (4

این نوع پایانه از یک پایه و یک کارتخوان تشکیل شده‌است که قادر است تا شعاع ۲۵ متری، عملیات تراکنش را بر پایه تکنولوژی بلوتوث انجام دهد.

کاربرد

• رستوران‌ها
• مراکز دارای فعالیت‌های گوناگون در یک مکان
• مراکز دارای صندوق‌های متعدد
• ارائه خدمات VIP برای مشتریان

5) فروشگاهی (PC-POS)

این نوع از پایانه، با اتصال به انواع نرم‌افزار های فروشگاهی، مرحله ورود مبلغ توسط مشتری یا صندوق‌ دار را حذف کرده و از بسیاری از خطاهای انسانی، جلوگیری می‌کند.

مبلغ از طرف نرم‌ افزار فروشگاهی روی پوز می‌ افتد و مشتری فقط رمز را وارد می‌ کند.

6) همراه (M-POS)

نسل جدیدی از دستگاه‌ های کارتخوان با ابعاد بسیار کوچک و جیبی است که با استفاده از اپلیکیشن آپ، خدمات پرداخت را انجام می‌دهد. این نوع پایانه دارای رسید کاغذی نیست و تاییدیه پرداخت توسط پیامک ارسال می‌شود.

 7) بیسیم (Wi-Fi)

این نوع از پایانه، برای برقراری اتصال نیازمند اینترنت Wi-Fi است که در یک محدوده تقریباً ۳۰ متری قابل استفاده به صورت سیار است. مناسب رستوران‌ ها و مراکز خرید می‌باشد این مدل کارت خوان دارای باتری می‌باشند.

ویژگی‌ ها

• راحتی و رفاه بیشتر در پرداخت وجوه توسط مشتریان

• جلوگیری از تراکم افراد در کنار صندوق‌ های پرداخت

• عدم نیاز به اتصالات مخابراتی اضافی

"درباره اجزای کلیدی کارتخوان بدانید"

شرکت‌های ارائه دهنده کارت خوان در ایران :

1. شرکت آسان پرداخت پرشین
2. شرکت الکترونیک کارت دماوند.
3. شرکت به پرداخت ملت.
4. شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد
5. شرکت پرداخت الکترونیک سامان.
6. شرکت پرداخت نوین آرین.
7. شرکت تجارت الکترونیک پارسیان
8. شرکت پرداخت الکترونیک سداد
9. شرکت سایان کارت
10. شرکت فن آوا کارت
11. شرکت کارت اعتباری ایران کیش
12. شرکت پرداخت الکترونیک سپهر

" خرید کاور کارتخوان "

چالش های دستگاه کارتخوان در ایران :

یکی از چالش های جدی این حوزه مدل کسب و کار است. فعالان این حوزه هنوز ابتدای مسیر هستند و چه بسا برای تدوین مقررات کسب و کار این حوزه هنوز مشکلاتی پیش رو دارند.
مدل کسب و کار پرداخت الکترونیک در کشور ما اشکالات اساسی دارد. ما دنیای خود را با قواعد خودمان ساخته ایم.

خرید دستگاه کارتخوان

نظام پرداخت الکترونیک ما به مانند جزیره ای است که قواعد خاص خود ما در آن حاکم است و هیچ تناسبی با دنیای خارج ندارد و البته توانمندی و ضعف های خود را دارد.
چون این مدل کسب و کار برمبنای توانمندی های ذاتی حوزه نیست پس نمی توان توقع پیشرفت داشت.

محیط گلخانه ای که در این کسب و کار به وجود آمده فعالان این حوزه را بسیار به چالش کشیده است.

محافظ دستگاه کارتخوان

البته با آغاز به کار شاپرک ، صرف نظر از تمام جنبه های مثبتی که در آن وجود دارد، قرار بود این فضای گلخانه ای تبدیل به فضای رقابتی شود اما هنوز این اتفاق نیفتاده است.
اساسی ترین نکته با ورود شاپرک ،قطع ارتباط مالکیتی بانکها با شرکت هایPSP بود. بعد از آن نظم و انضباط بازار، جمع آوری پوز های تکراری و بدون استفاده هم در برنامه های این شبکه بود که در حال انجام است.

ضرورت به وجود آمدن شرکت های PSP از چه زمانی حس شد؟

اولین بار ۶۰۰ دستگاه پوز در سال ۷۶ توسط بانک ملی وارد و نصب شد اما خیلی فعال نبود.

چون نظام بانکی اصلا آماده ورود به این حوزه نبود. ظرفیت فنی، مدیریتی، فکری و نیروی انسانی متخصص در آن زمان در شبکه بانکی ما وجود نداشت.

در اواخر دهه ۷۰ دو بازیگر غیربانکی به نام های سایپا کارت و ثمین کارت به این حوزه وارد شدند. این دو شرکت توسط مدیران وقت شرکت های داده پردازی و ایز ایران تاسیس شدند.

این دو بر حسب اتفاقاتی ریشه های مشکلات پرداخت و نیازهای جامعه را شناسایی کردند و شروع به صدور کارت نمودند .

اما با مخالفت بانک مرکزی روبرو شدند. 

بانک مرکزی معتقد بود این کار صرفا در حیطه اختیارات بانک و شبکه بانکی است و این شرکت ها هیچ یک بانکی نیستند و نمی توانند در این فضا فعالیت کنند.

از طرفی بانک ها اعلام کردند که در ساختار خود امکانات لازم برای انجام این کار را ندارند. پس باید شرکتی خارج از بانک ثبت کنیم تا این ماموریت را داشته باشد. و از اینجا شرکت های PSP  زیر مجموعه بانک ها آغاز به کار کردند . از اینجا شرکت های PSP بانکی تاسیس شدند و مرسوم شد.

از سویی دیگر درخواست هایی مبنی بر دریافت مجوز از شرکت های مختلف غیر بانکی به بانک مرکزی رسیده بود. بانک مرکزی پس از بررسی درخواست ها به شرکت هایی خارج از بانک هم مجوز فعالیت در این حوزه را ارائه داد.

در ابتدا اسم اصلی (Technology services provider) بود که به اختصار TSP نامیده میشد اما بعد با در نظر گرفتن محدوده مجاز فعالیت این شرکت ها که پرداخت الکترونیک بود به (Payment services provider) یا PSP تغییر یافت.

از اواخر سال ۸۲ این صنعت روند رو به رشد خود را آغاز و با سرعتی چشمگیر پیشرفت کرد.

ابتدای دهه ۹۰ هم با حضور شاپرک نظام پرداخت الکترونیک تعریف دقیق و مشخصی پیدا کرد و این شرکت ها ملزم به رعایت قواعد و قوانین بازار کسب و کار و رقابت شدند که این جریان تا کنون ادامه دارد .

خرید دستگاه کارتخوان

نکته :

در راستای پیشرفت و متداول شدن مبادلات مالی به وسیله دستگاه های کارتخوان ، همه روزه شاهده تقاضای بیشتری از سوی کاربران این نوع از تکنولوژی هستیم و این به معنی تنوع در مدل دستگاهها ، ارتقاء ویژگی های کاربری ، و بسیاری موارد دیگر هستیم .

اما در حاشیه این پیشرفت موضوع تأمین امنیت ، بالابردن بازه زمانی صحت و کاربری صحیح دستگاه ، هزینه های جاری که اغلب متوجه تعمیر و نگهداری این دستگاهها می شود و بسیاری موارد دیگر را نیز می بایست در نظر گرفت .

چرا که دستگاه های کارتخوان همچون بسیاری پدیده های تکنولوژیک دیگر در کنار سهولت بخشی به روند مبادلات مالی ، عوارض هزینه زایی را نیز سبب می شوند که اغلب ناشی از عدم آگاهی کاربران از شیوه استفاده و نگهداری آنها می باشد .

در این میان صنایع چرم طاطائی تبریز با توجه به موضوعات مطروحه فوق اقدام به طراحی و تولید محصولی ابداعی و کاربردی با نگرش محافظت و صحت بخشی به فرایند استفاده از این دستگاهها بطور انحصاری در ایران و جهان نمود که همینک تحت عنوان کاور کارتخوان در دسترس عموم قرار دارد.
درباره این محصول و مزایای آن می توانید در بخش ( کاور کارتخوان چیست؟ ) به تفصیل مطالعه نمایید .

“ام پوز چیست؟ MPOS "